اسید استیک که استفاده از آن در شیمی، به عهد باستان بر می‌گردد، یکی از مواد معدنی و متعلق به گروه اسیدها و جزو اسیدهای کربوکسیلیک می‌باشد.
نام گذاری آیوپاک این اسید به نام اسید اتانوئیک معروف است.
نام های دیگر اسید استیک:
جمله اسید اتانوئیک
متان کربوکسیلیک اسید
سرکه
استیل اسید
هیدروژن استات
خصوصیات محصول:
- ایوپاک:
- فرمول مولکولی: C2H4O۲
- جرم مولی: ۶۰٫۰۵ g mol−1
- شکل ظاهری: مایع بی‌رنگ
- دمای ذوب: ۱۶٫۵ درجه سلسیوس (۶۱٫۷ درجه فارنهایت؛ ۲۸۹٫۶ کلوین)
- دمای جوش: 118.1 °C, 391 K, 245 °F
ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی اسید استیک:
اسید استیک، یک اسید ضعیف متعلق به گروه اسیدهاست که به صورت مایعی بی رنگ و با بویی شبیه به سرکه می‌باشد.
قدرت خورندگی بسیار بالایی دارد.
قابل اشتعال می‌باشد.
این ماده در دمای ۱۶.۶ درجه سانتیگراد منجمد می‌شود.
استیک اسید ساده ترین کربوکسیلیک اسید بعد از فرمیک اسید به شمار می‌رود.
این اسید در آب انحلال پذیر است و به طور کامل در آب مخلوط می‌شود.
اسید استیک ماده‌ای قطبی بوده و با نام اختصاری AcOH نیز نشان داده می‌شود.
در سرکه‌های خوراکی، تقریبا ۴ تا ۸ درصد وزنی استیک اسید وجود دارد.
روش های تولید اسید استیک:
در سال ۱۸۴۷، یک شیمیدان آلمانی به نام هرمان کولب برای اولین بار از طریق مواد معدنی موفق به ساخت اسید استیک شد.
شرکت مونسانتو در دهه ۱۹۶۰ روشی جدید برای تولید استیک اسید ارائه داد.
این روش شامل واکنش بین متانول و کربن مونواکسید توسط کاتالیست رودیوم-یون ید می‌باشد.
از مزایای این روش ، مقرون به صرفه بودن آن است زیرا متانول و مونواکسید کربن ارزان‌اند و مصرف آن‌ها بسیار مقرون به صرفه می‌باشد.
یکی دیگر از روش‌های تولید استیک اسید، اکسیداسیون بوتان است به این صورت که بوتان با اکسیژن هوا در حضور یون‌های فلزی منگنز،کبالت و کروم واکنش داده که طی آن پرواکسید تولید می‌شود.
سپس این پروکسید در اثر تجزیه استیک اسید را تولید می‌کند.
روش سوم تولید استیک اسید، اکسیداسیون استالدئید است.
استالدئید در شرایط ملایم و در حضور کاتالیزگرهای ساده فلزی مثل منگنز و کروم توسط هوا اکسید شده و استیک اسید تولید می‌شود.
اسید استیک به عنوان یک معرف برای تولید ترکیبات شیمیایی استفاده می‌شود.
کاربرد اسید استیک:
به طور تقریبی ۴۰% حجم این ماده شیمیایی به تولید وینیل استات، ۲۱% آن به تولید ترفتالیک، ۱۱% از آن برای تولید اتانوئیک انیدرید، ۱۰ % برای تولید استرهای اتانوئات و ۱۸% از آن برای تولید سایر ترکیبات شیمیایی اختصاص دارد.
سازمان بهداشت جهانی اسید استیک را در فهرست داروهای ضروری خود فهرست کرده است.
این ماده در تولید استون، اتیل استات و آسپیرین نیز کاربرد دارد.
استیک اسید هم چنین برای تنظیم PH مواد غذایی استفاده می‌شود و بر کیفیت میکروبیولوژی، شرایط پخت، طعم و ماهیت آن‌ها تاثیر می‌گذارد.
اسید استیک جز اسیدهای کربوکسیلیک می‌باشد و در نامگذاری آیوپاک به اسید اتانوئیک معروف است.
این اسید دارای فرمول شیمیایی می‌باشد و در قسمت چشایی طعم ترشی، شبیه طعم سرکه می‌دهد.
در خانه، استیک اسید رقیق برای بازکردن لوله‌ها استفاده می‌شود.
در صنعت غذا، استیک اسید تحت کد افزودنی E260 به عنوان تنظیم اسیدی و به عنوان چاشنی استفاده می‌شود.
