تولوئن از هیدروکربنهای آروماتیک است و به مقدار زیادی در قطران زغال سنگ یافت میشود.
از واکنش متیل یدید (CH3I) با بنزن و آلومینیوم کلراید (AlCl3) میتوان آن را در شرایط آزمایشگاهی تولید کرد.
مایعی بیرنگ و آتشگیری است.
بااکسایش تولوئن توسط یک اکسنده قوی نظیر سولفوسالیسیک اسید میتوانیم به یکی از مشتقات تولوئن(بنزن) به نام بنزوئیک اسید دست یافت.
این ماده که شامل یک گروه متیل متصل به حلقه بنزنی است دارای خواصی مشابه بنزن ولی بسیار کم خطرتر از این ماده است.
تولید تولوئن:
روش تولید تولوئن در شرایط آزمایشگاهی بهطور خلاصه به شرح زیر است:
در داخل یک لوله آزمایش بزرگ و مقاوم، ۲ml از مایع بنزن را با چند قطره از یدید متیل (CH3I) و ۰٫۴ گرم آلومینیوم کلراید (AlCl3) پودری شکل به آرامی حرارت دهید تا هنگامی که کاغذ تورنسل مرطوب شده در بالای لوله آزمایش، از رنگ آبی به سرخ تبدیل شده و پایان واکنش را مشخص نماید.
ویژگیهای تولوئن:
تولوئن هیدروکربنی آروماتیک با فرمول شیمیایی C6H5CH3 یا C7H8 است.
تولوئن (متیلبنزن یا فنیلمتان)، مایعی صاف و نامحلول در آب با بویی شبیه بوی تینرهای رنگ معمولی است.
تولوئن نه تنها از طریق استنشاق بخارش میتواند به بدن انسان وارد شود، بلکه از خاکهای آلوده شده هم این امکان وجود دارد؛ چرا که در این حالت، امکان تماس مستقیم انسان با خاک، نوشیدن آب زیرزمینی آلوده و تبخیر از خاک وجود دارد.
تولوئن (متیل بنزن) مایعی بی رنگ و با آب غیر قابل امتزاج که بوی تینر رنگ را می دهد.
تولوئن از مشتقات بنزن که به عنوان هیدروکربن معطر می باشد.
خصوصیات محصول:
- فرمول ایوپاک تولوئن:
- فرمول مولکولی: C7H8 or C6H5CH3
- جرم مولی:92.1381 g/mol
- چگالی:0.8669 (g/mL (20 °C
- شکل ظاهری:مایع بی رنگ
- دمای ذوب: −95 °C 178.2 K
- دمای جوش: 110.6 °C 383.8 K
- نقطه اشتعال: 4 ° (C (39 °F
- انحلال پذیری در اب: 0.47 (g/L (20–25 °C
کاربردهای محصول:
تولوئن از گروه ترکیبات آروماتیک است و به عنوان یک مادهٔ اولیه و همچنین حلال شیمیایی کاربرد دارد.
به عنوان حلال در صنایع مختلفی چون رنگ و رزین کاربرد دارد.
تولوئن کاربرد آن به عنوان دارویی استنشاقی برای زدودن سموم میباشد.
با توجه به سرطانزا بودن بنزن، از تولوئن که خواصی شبیه به بنزن دارد، به عنوان جانشین استفاده میشود.
متیل بنزن به طور عمده به عنوان یک ماده اولیه صنعتی و یک حلال استفاده می شود.
به عنوان حلال در برخی از انواع رنگ ها، سیمان، چسب، لاستیک، جوهر چاپ، لاک مورد استفاده قرار می گیرد.
متیل بنزن در تولید فوم های پلی اورتان و سنتز مواد منفجره کاربرد دارد.
همچنین می تواند به عنوان یک تقویت کننده عدد اکتان در سوخت های بنزین برای موتورهای احتراق داخلی استفاده شود.
در آزمایشگاه، متیل بنزن به عنوان یک حلال برای نانو مواد کربن، از جمله نانولوله ها و فولرن ها استفاده می شود،
و همچنین می تواند به عنوان شاخص فولرن استفاده شود.
متیل بنزن می تواند برای شکستن گلبول های قرمز، ضد عفونی کننده، در استخراج هموگلوبین در آزمایش های بیوشیمیایی، در فرایند حذف کوکائین از برگ کوکا در تولید شربت کوکاکولا مورد استفاده قرار می گیرد.
کاربردهای دیگر آن عبارتست از حلال رنگ، تینر رنگ، درزگیر سیلیکونی، واکنشگر شیمیایی، پلاستیک، جوهر چاپ، چسب، لاک و ضدعفونیکننده و گندزدا. همچنین میتوان از آن برای ساخت فوم و TNT استفاده نمود.