جوش شیرین ماده ای است شیمیایی که با طبیعت و ساختار بدن انسان ناسازگاری دارد.
جوش شیرین از ترکیب یون سدیم و یون بی کربنات ساخته می شود.
سدیم بی کربنات به صورت کریستال جامد و سفید رنگی است که معمولا به صورت پودر می باشد.
در آفریقای جنوبی جوش شیرین را به عنوان ماده بی کربنات میشناسند.
هنگامی که بی کربنات با یک عامل اسیدی مانند سرکه یا آبلیمو ترکیب شود ، فاسد میشود.
این ترکیب اکثرا در شستشو و مواد شوینده استفاده می شود.
یکی از کاربردهای رایج جوش شیرین ، استفاده در شیرینی پزی ها می باشد.
جوش شیرین یکی از نمکهای سدیم در ترکیب با کربنیک اسید است که تنها یک اسیدی این ترکیب با سدیم جایگزین شده‌است.
این ترکیب، بی‌بو و بی‌طعم است که کمی دارای خاصیت بازی است و به صورت پودر سپید یا بلورین است.
بی‌کربنات جاذب رطوبت و بوگیر است.
در دمای معمولی ۱۰٫۳ گرم از این ماده در ۱۰۰ گرم آب حل میشود اما در اتانول به مقدار کم محلول است.
بی‌کربنات سدیم بیشتر به وسیلهٔ فرایند سالوی ساخته میشود که همان واکنش کلرید سدیم، آمونیاک و کربن دی‌اکسید در آب است.
بی‌کربنات سدیم به صورت رسوب به دست آمده پس از صاف کردن و خشک کردن با حرارت به کربنات سدیم تبدیل خواهد شد.
سالانه نزدیک به ۱۰۰۰۰۰ تن جوش شیرین فرآوری میشود.
همچنین می‌توان با عبور دادن گاز از درون محلول جوشان کربنات سدیم خالص یا محلول هیدروکسید سدیم، بی‌کربنات سدیم را به شکل رسوب ته‌نشین شده به دست آورد.
جوش شیرین در آب یک آمفوتر است یعنی در آب می‌تواند به عنوان اسید یا باز رفتار کند.
رفتار اسیدی آن به سبب وجود هیدروژن در ترکیبش است که در صنایع مختلف به عنوان آزادکننده کاربرد دارد.
خصوصیات محصول:
- ایوپاک:
- فرمول مولکولی: NaHCO3
- جرم مولی: 84.007 g mol−1
- چگالی: 2.20 g cm−3
- دمای ذوب: ۵۰ درجه سلسیوس (۱۲۲ درجه فارنهایت؛ ۳۲۳ کلوین)
جوش شیرین چطور باعث پف کردن خمیر نان و شیرینی شود؟
بی کربنات سدیم به عنوان یک ماده قلیایی ، در ترکیب با اسید ، موجب آزاد شدن گاز دی اکسید کربن می شود .
زمانیکه جوش شیرین به خمیر کیک یا نان افزوده می شود ، حباب های کوچک کربن دی اکسید در میان خمیر مانده و موجب پف کردن و برآمدگی میشوند.
اسیدهایی که در ایحاد این واکنش تاثیر دارند:
شامل سرکه،آبلیمو،ماست و کرم تارتار…میباشد.
این ماده حین تجزیه شدن بر اثر گرما ،باعث آزاد شدن گاز شده و در اینصورت برای انجام واکنش دیگر نیازی به اسید نیست.
آزاد شدن گاز معمولا در دمای بالای 80 درجه سانتی گراد (176 درجه فارنهایت) اتفاق می افتد.
هنگامی که خمیر حاوی جوش شیرین در دمای اتاق قرار داده شود، به آرامی پف کرده و بالا می آید .
در نتیجه خمیر به خاطر شروع واکنش های اسید و باز در درون خود ، حالت کرکی شکل به خود میگیرد .
در قسمت بعد خمیر در فر قرار داده شده و گرما و حرارت باعث تسریع واکنش بین اسید و باز شده و باعث تجزیه شدن جوش شیرین میشود که در هردو حالت گاز خروجی دی اکسید کربن تولید میشود.
تفاوت جوش شیرین و بکینگ پودر:
ترکیب جوش شیرین شیمیایی قلیایی است در صورتی که بکینگ پودر از ترکیب اسید با سدیم بی کربنات به وجود می آید.
شکل اسید موجود در بکینگ پودر معمولا مانند نمک است یعنی تا وقتی مایعی به آن اضافه نشود واکنشی روی نخواهد داد.
معمولا در زمانهایی از جوش شیرین استفاده می شود که در دستور تهیه و پخت آن ، موادی اسیدی همچون ماست به کار برده شود.
در غیر اینصورت ، خود بکینگ پودر که خود شامل اسید میباشد کارآیی بیشتری دارد.
خواص جالب و کاربردی جوش شیرین:
جوش شیرین یک ماده جایگزین برای مواد شیمیایی میباشد که با آن می توانید وسایل را تمیز کنید.
مقدار کمی از بی کربنات و آب در رفع سطوح زنگ زده بسیار تاثیر گذار می باشد.
جوش شیرین باعث رفع بوی بد و کثیفی از لباس میشود.
از بی کربنات می توانید در تمیز کردن فنجان های خود استفاده کنید.
بی کربنات ویژگی ضد عفونی کننده دارد و می تواند قارچ ها و باکتری ها را از بین ببرد .
بی کربنات همچنین در رفع بوهای زمخت روی فرش ،تشک وحتی مبلمان استفاده شود .
از جوش شیرین برای دفع آفت های باغچه و نابود کردن علف های هرز می توان استفاده کرد.
جوش شیرین برای از بین بردن طبیعی حشرات کاربرد داشته و به عنوان ضد قارچ عمل می کند.
همچنین می توانیم برای فراری دادن سوسک ها و مورچه ها از آن استفاده کنیم.
با اضافه کردن یک قاشق چای خوری بی کربنات به نصف لیوان آب می توانید به درمان سوء هاضمه و سوزش سردل کمک کنید.
در پزشکی کربنات سدیم به عنوان آنتی‌دوت دارو های ضدافسردگی‌های سه‌حلقه‌ای کاربرد دارد.
صنعت نساجی، از جوش شیرین برای رنگرزی و چاپ پارچه استفاده وسیعی می‌کند.
صنعت دباغی نیز بی کربنات سدیم را به عنوان یک عامل خنثی‌کننده مواد رنگرزی در فراینده رنگ استفاده می‌کند.
صنعت پلیمر جوش شیرین استفاده گسترده‌ای به عنوان کاتالیزور و تصفیه‌کننده در فرایند تولید پلیمرها و پلاستیک‌های پیچیده دارد.
در صنعت تولید پودرهای آتش‌نشانی نیز کاربرد فراوانی دارد.
استفاده از جوش شیرین در پخت همه نوع نان و شیرینی مضر است.
جوش شیرین یک لایه بردار قوی برای صورت است.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.