سوربیتول یا گلوسیتول یک قند الکلی است که در بدن انسان به آهستگی متابولیزه میشود.
سوربیتول به صورت پودر به عنوان ملین استفاده میشود.
سوربیتول از احیای گلوکز حاصل میشود، با جانشینی گروه هیدروکسیل به جای گروه آلدهید.
سوربیتول در آلو سیاه، سیب، گلابی و هلو وجود دارد.
خصوصیات سوربیتول:
- اییوپاک:
- فرمول ولکولی: C6H14O۶
- جرم مولی: 1۸۲٫۱۷ g mol−1
- دمای ذوب:۹۵ درجه سلسیوس (۲۰۳ درجه فارنهایت؛ ۳۶۸ کلوین)
- دمای جوش: 296 °C, 569 K, 565 °F
- چگالی: 1.489 g/cm³
این ترکیب دارای مزهی شیرین است .
یک قند الکلی است که در بدن انسان به آهستگی متابولیزه میشود.
سوربیتول یک الکل جاذب رطوبت است و یک قند ۶ الکلی است که آن را از میوههای گیاه سوربوز اوکوپاریا از خانواده روزاسه به دست میآورند.
این ترکیب سمی نبوده و قابلیت اشتعالپذیری ندارد.
سوربیتول در شکل تجارتی به فرم کریستال و شربت بوده سوربیتول و قندهای الکلی دیگر بهآسانی در آب حلشده و دارای مزه شیرین است.
نامهای تجاری سوربیتول :
- eva Sorbex
- gucitol
- sorbax
- sorbilax
- sorbilande
- cystosol
- modasorbit
شربت سوربیتول کریستالیزه نمیشود و در غلظت ۷۰% ماده خشک و در دمای ویسکوزیته آن mpa.s180 است و بهصورت شربتهای فاقد کریستال ، ویسکوزیته حداکثر mpa.s220 را دارا است .
در شکل پودری ، سوربیتول دارای فعالیت آبی نسبتاً کمی است .
سوربیتول در برابر حرارت مقاومت بسیار خوبی دارد .
بهواسطه ماهیت این ماده و فقدان حضور واقعی قندهای احیاء کننده شربت سوربیتول را میتوان بهصورت ماده خشکشده غلیظی بدون تغییر رنگ تغلیظ کرد ، هنگامیکه رطوبت محیط بهصورت کنترلشدهای افزایش یابد یا پایین بیاید.
شربتهای پلی اول تمایل کمتری به گرفتن یا از دست دادن آب در مقایسه با جاذب رطوبتهای دیگر از جمله گلیسرول دارند در نتیجه بهطور کندتری به رطوبت نسبی تعادلی (ERH) میرسند .
این ماده بهعنوان ملین و نرمکننده استفاده میشود.
قندهای الکلی در محلولهای اسیدی یا قلیایی ، بسیار پایدار میباشند.
سوربیتول بهوسیله احیاء الکتروشیمیایی تهیهشده، اما توده سوربیتول بهوسیله هیدروژناسیون کاتالیتیکی گلوکز ساخته میشود.
سوربیتول در بدن مصرفشده و ۹۸% سوربیتول موجود در غذا هضم شده و ۲۱% باقیمانده دفع میشود
پس سوربیتول بهصورت طبیعی در بسیاری از میوهها و سبزیجات وجود دارد و بهطور تجاری از احیای گلوكز تهیه میشود.
خواص و ویژگی های محصول:
این ماده نوعی کربوهیدرات با نام الکل قند Sugar alcohol و یا پلی ال می باشد.
مقدار کالری این ماده حدود یک سوم شکر است اما چیزی حدود 60 درصد خاصیت شیرین سازی ای بیشتر از شکر دارد.
در محصولاتی نظیر سیب و توت ها نیز می توان این ترکیب را به صورت طبیعی یافت.
در صورت مصرف بیش از حد از این ماده شاهد ناراحتی های گوارشی خواهیم بود.
این ماده میزان قند خون را نسبت به شکر, کمتر تحت تاثیر قرار می دهد.
از این جهت برای افرادی که مبتلا به دیابت هستند, این ترکیب می تواند بسیار مفید باشد.
این ترکیب دارای ظاهر و طعمی مشابه با شکر اما با میزان شیرینی حدود 60% شکر و میزان کالری 30% کمتر از شکر است.
این ترکیب برای اولین بار در سال 1872 در نوعی گیاه کوهی یافت شد.
فرم خالص آن به شکل پودری است.