سولفور سدیم یا سولفید سدیم، ترکیب معدنی جامد به رنگ زرد است که معمولاً به شکل پرک موجود می باشد.
این ترکیب شیمیایی در بسیاری صنایع کاربرد دارد؛ صنایعی نظیر:
چرم سازی
تولید رنگ های گوگردی و انواع رنگدانه ها
جداسازی یون های فلزی در استخراج فلزات از سنگ معدن
نساجی و دباغی و …،
سولفور سدیم با فرمول شیمیایی Na2s ماده زرد رنگ متمایل به قرمز است که در آب و الکل حل می شود با اکسیژن واکنش می دهد و به صورت مایع و پرک و کلوخه تولید میشود.
نمکهای سولفور سدیم محلول در آب هستند که محلول قلیایی قوی دارند. هنگام قرار گرفتن در معرض هوای مرطوب ، سولفور سدیم رطوبت را جذب می کنند و می توانند به طور خودجوش گرم شوند و مواد احتراق اطراف را آتش بزنند.
در چنین شرایطی سولفید هیدروژن نیز منتشر می شود، که بوی شبیه تخم مرغ پوسیده دارد.
فرایند تولید سولفور سدیم:
در حالت کلی سولفور سدیم با استفاده از سه روش تولید و تهیه می شود :
1.واکنش ویژه برای تولید آن از طریق سولفید هیدروژن و سود سوزآور.
2.احیا شدن سولفات سدیم با استفاده از ذغال یا گاز.
3.استفاده از الکترولیز نمک طعام و همچنین ترکیب ملغمه سدیم حاصل با گوگرد.
مشخصات سولفور سدیم:
• نام شیمیایی این محصول : سولفور سدیم.
• نام تجاری سولفور سدیم :سولفید سدیم.
• شکل ظاهری این ماده : ماده ای زرد رنگ متمایل به قرمز می باشد که به آسانی در آب و الکل حل می شود و همچنین با اکسیژن به سرعت واکنش داده و به طور عمده به صورت مایع ، پرک و کلوخه تولید و تهیه می شود.
• حلالیت سولفور سدیم در آب : در آب و الکل به طور کامل حل می شود.
اشتعال پذیری سولفور سدیم:
تنها ماده بسیار قابل اشتعال در گروه سولفیدهای معدنی ، سولفید هیدروژن است.
با این حال ، برخی سولفیدهای معدنی دیگر ، مانند سولفور سدیم ، می توانند به صورت خودبخود گرم شوند و حتی اگر در معرض هوای مرطوب قرار بگیرند ، خود را روشن کنند.
در صورت قرار گرفتن در معرض شعله ، سولفور سدیم گاز دی اکسید گوگرد را آزاد می کند که تحریک کننده و سمی است.
واکنش پذیری سولفور سدیم:
سولفورهای معدنی معمولاً اساسی هستند.
بسیاری از این ترکیبات در حال کاهش عوامل هستند.
نمک های سولفید ساده (مانند سولفور سدیم ، سولفید پتاسیم و سولفید آمونیوم) با اسیدها واکنش جدی نشان می دهند و گاز سولفید هیدروژن را آزاد می کنند که بسیار سمی و قابل اشتعال است.
سولفور سدیم به شدت با کربن ، مانند ذغال سنگ ، نمک های دیازونیوم ، اکسید کننده های قوی و آب واکنش نشان می دهند.
ویژگیهای محصول:
ماده سولفور سدیم به شدت با هوا و رطوبت ترکیب و مولکولهایش تجزیه می گردد و این امر موجب ضعیف شدن عملکرد آن می شود، باید تا حد امکان از رسیدن هوا به ماده جلوگیری نمود.
سولفور سدیم آتش زا بوده و با آب ، رطوبت و سایر مواد شیمیایی و فلزی واکنش داده، لذا می بایستی در جای خشک و خنک و دور از تابش خورشید و در انبارهای مسقف نگهداری شود.
از آنجا که سولفور سدیم توانایی آن را دارد رطوبت هوا را جذب کند باید در محیط های خشک آن را نگهداری کنیم زیرا این امر به آتش سوزی سایر مواد احتراقی منجر می شود .
معمولا بوی نامطلوبی بعد از جذب رطوبت توسط این ترکیب شیمیایی احساس می شود.
واکنش پذیری این ماده با با فلزات نیز بالا است به همین دلیل در انبارهای سرپوشیده و دور از نور آفتاب از آن باید نگهداری کرد .
از آن جا که خاصیت خورندگی نیز دارد باید در انتخاب ظرف نگهداری آن نیز دقت لازم در نظر گرفته شود . البته خاصیت خورندگی آن کم است.
سولفور سدیم قابل اشتعال است. و می تواند هنگام گرم شدن یا شوکه شدن منفجر شود.
فروش این محصول به صورت پرک میباشد.
کاربردمحصول:
کاربرد آن در زندگی روزمره هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیر مستقیم است.
سولفور سدیم نقش محافظت کننده در برابر ایسکمی قلبی یا آسیب مجدد جریان خون دارد ، همچنین از ریه ها در برابر آسیب ناشی از ونتیلاتور محافظت می کند.
در خانه از سولفور سدیم برای خنثی کردن زهکشی ها ، در تمیز کردن محصولات (برای فر و حمام)، محصولات مو ، مواد شوینده ماشین ظرفشویی و کیسه های هوا در اتومبیل استفاده می شود.
در صنعت از سولفور سدیم در مواد تمیز کننده ، سیمان و ساخت مواد شیمیایی دیگر استفاده می شود.
از دیگر کاربردهای این ماده ی باارزش می توان به موارد زیر اشاره کرد :
استفاده از آن برای موبری پوست.
استفاده از آن در صنایع معدن برای جداسازی سنگ فلز.
استفاده از آن در صنایع شیمیایی برای تولید رنگ های گوگردی.
استفاده از آن در صنایع نساجی به منظور کاهش رنگ های گوگردی.
استفاده از ان در صنعت خمیر و کاغذ،تصفیه اب و…