نام علمی فرمالدهید ،متانال است.
گازی با بوی تند و زنندهاست و کوچکترین آلدهید بهشمار میآید.
فرمالدهید به آسانی از سوخت ناقص ترکیبهای کربندار به دست میآید و در دود حاصل از آتش سوزی جنگلها و دود خودروها نیز یافت میشود.
فرمالدهید از اکسایش متانول در دمای ۵۰۰ درجه سانتی گراد با استفاده از نقره به عنوان کاتالیزگر بدست میآید.
مقادیر اندک فرمالدهید در فرایندهای متابولیک پسماندها در بسیاری از جانوران زنده نیز ساخته میشود.
از فرمالدهید برای نگهداری نمونههای جانوری استفاده میشود.
نام های دیگر:
فرمالین
فرم الدهید
متیلن اکسید
متیل الدهید
خصوصیات محصول:
- ایوپاک:
- نام گزاری ایوپاک: متانال
- فرمول مولکولی: OCH2
- جرم مولی: 30.03 g/mol
- شکل ظاهری: گاز بیرنگ
- دمای جوش: 1۹٫۳ °(C (253.9 K
- دمای ذوب: (زیرصفر)۱۱۷ °(C (156 K
- حلالیت در اب: 100 (g/100 ml (۲۰ °C
ساختار شیمیایی:
متانال، با فرمول شیمیایی CH2O یک آلدهید محسوب میشود که دارای گروه عاملی کربونیل (C=O) میباشد.
در این ساختار اتم کربن دارای سه قلمروی الکترونی است و هیبریداسیون sp2 را اتخاذ کردهاست.
پس فرمالدهید یک مولکول مسطح و به شکل مثلث است.
الکترونگاتیوی بیشتر اکسیژن نسبت به کربن، این مولکول را به یک مولکول قطبی تبدیل کردهاست.
خواص فیزیکی:
فرم آلدهید دارای مولکولهای قطبی است، بنابراین جاذبههای دوقطبی-دوقطبی بین این مولکولها و همینطور بین مولکولهای متانال با دیگر مواد میتواند برقرار شود.
در اثر جاذبههای بین مولکولی، فرمآلدهید در فاز مایع به شکل سهپار (trimer) هم یافت میشود.
این جاذبههای دوقطبی موجب میشود تا متانال در حلالهای قطبی نظیر آب و اتانول حل شود.
کاربردهای محصول:
- فرمالدئید در صنعت نساجی کاربرد دارد و به رنگها و رنگ دانهها افزوده میشود.
- فرمالدهید به چسبندگی رنگ دانهها به پارچه کمک کرده و در نتیجه از بی رنگ شدن آن جلو گیری میکند.
- فرمالدئید یکی از عوامل مومیایی کننده است.
- این ماده باعث ثابت ماندن بافتهایی میگردد که مسئول استحکام عضلات در بدن مومیایی شده هستند.
- رایجترین کار برد فرمالدئید در ساخت جوهر است. بنا بر این مادهی اصلی جوهر مورد استفاده در پرینترها یا چاپ کتابها فرمالدئید میباشد
- در صنایع گاز طبیعی و نفت خام جهت بهبود عمل کرد این سوختها از رزینهای مبتنی بر فرمالدئید استفاده میشود.
- هگزامین یکی از مشتقات فرمالدئید است و از آن به عنوان عنصری برای ساخت مواد منفجره استفاده میشود.
- فرمالدئید با اسید سولفوریک فشرده (H2SO4) مخلوط میشود و شناساگر را به وجود میآورد، که به عنوان یک آزمایش فوری برای تشخیص آلکالوئیدها و برخی از ترکیبات دیگر مورد استفاده قرار میگیرد.
- فرمالدئید به عنوان مادهی نگه دارنده به رنگها افزوده میشود.
- از این ماده به عنوان نگه دارنده در مواد آرایشی استفاده میشود.
- از فرمالدئید برای ساخت پلی استالها استفاده میشود. پلی استالها مواد ترمو پلاستیک هستند که در مصارف برقی و الکترونیکی مورد استفاده قرار میگیرند.