گلیسیرین

گلیسیرین یا گلیسرول مایع بی بو و شفافی است که در بیشتر چربی های طبیعی گیاهی و حیوانی، از جمله چربی هایی که در پوست شما هستند وجود دارد.

گلیسیرین تجاری از محصولات طبیعی مانند روغن های گیاهی یا از طریق الکل پروپیلن ساخته شده است که در بسیاری از صابون ها و محصولات مراقبت از پوست استفاده می شود.

گلیسیرین یک الکل سه عاملی با فرمول C3H5(OH)3 است.

گلیسیرین در معرض هوا به آرامی رطوبت را جذب می‌کند.

گلیسیرین به هر نسبتی در آب و اتانول حل می‌شود اما در حلال‌های آلی مانند کلروفرم، اتر، بنزن و… حل نمی‌شود.

بیشتر ترکیباتی که در آب یا الکل حل نمی‌شوند، در گلیسیرین محلول هستند.

انواع گلیسیرین:

این ماده که یک شوگر الکل( الکل قند) به حساب می آید. به صورت طبیعی (گیاهی و حیوانی) و همچنین سنتزی ( در صنایع پتروشیمی ) وجود دارد.

بیش از دو قرن پیش، این ماده از واکنش اتفاقی و طی گرم نمودن روغن زیتون و سرب مونوکسید کشف گردید.

در اواخر سال 1800 به دلیل کاربردش در ساخت دینامیت مورد توجه ی فراوان قرار گرفت.

• گیاهی :

از گیاهانی سرشار از چربی های تری گلیسیرید به دست می آید.

از جمله ی این گیاهان می توان به روغن نخل، روغن هسته خرما و روغن نارگیل اشاره نمود.

این گیاهان تحت فشار و یا در طی واکنش با باز های قوی مانند سدیم هیدروکسید قرار می گیرند.

این عملیات موجب می شود تا گلیسیرین موجود، از اسیدهای چرب جدا شود و با آب مخلوط گردد.

در نتیجه محصول نهایی که یک مایع بی بو و دارای طعم شیرین است حاصل می گردد.

• حیوانی :

این ماده به صورت حیوانی به‌ وسیله چربی‌ های موجود و در طی فرآیند تولید صابون حاصل می گردد.

هیدرولیز چربی های گیاهی و یا حیوانی با کمک سدیم هیدروکسید می تواند بیشترین حجم تولیدی گلیسرول به روش طبیعی را تولید نماید.

• سنتزی :

گلیسیرین به روش سنتزی توسط قند موجود در عصاره نیشکر یا ذرت و  همچنین پروپیلن حاصل می گردد.

از تقطیر نفت، پروپیلن به دست می آید.

در نهایت گلیسیرین نیز با اضافه کردن کلر به مولکول و سپس هیدرولیز کردن تری کلروپروپان تولید می گردد.

محصول تولید شده از روش سنتزی یا مصنوعی به دلیل خلوص 99.7 درصد در کاربردهای حساس تری به خصوص در بیوتکنولوژی و ساخت داروها استفاده می شود.

خصوصیات محصول:

گلیسیرین یک الکل تری هیدرو کسی محسوب می‌شود که به صورت طبیعی در ساختار گیاهان و بدن حیوانات وجود دارد.

مایعی شفاف، بی رنگ، و دارای طعم شیرین است که بوی خاصی ندارد

• ایوپاک:

• فرمول شیمیایی: C₃H₈O₃
• جرم مولی:         92٫09 g mol⁻¹
• چگالی:             1.261 g/cm³
• دمای ذوب:         17.8 °C 291.0 K 64.0 °F
• دمای جوش:       290 °C 563 K 554 °F
• نقطه اشتعال:     160 °(C (closed cup

176 °(C (open cup

ویژگیهای محصول:

واژه ی گلیسیرین نشانگر محصولات شیمیایی تجاری با انواع مختلف و درجه خلوص متفاوت می باشد که تحت نام گلیسرول معروف هستند.

گلیسیرین به شدت هیگروسکوپیک است و می تواند آب را به راحتی از هوا جذب نماید به طوری که اگر بطری حاوی این ماده به صورت خالص را در معرض هوا قرار دهید ، آب را جذب می نماید و آنچه در نهایت بدست خواهد آمد، مخلوطی از 80 درصد گلیسرین و 20 درصد آب است.

گلیسیرین با آب ، متانول ، اتانول و ایزومرهای پروپانول ، بوتانول و پنتانول، فنل، گلیکول، پروپاندیول ها، آمین ها، ترکیبات هتروسیکلیک حاوی اتم نیتروژن در حلقه (مانند پیریدین، کینولین ها و…) کاملاً مخلوط می شود.

گلیسیرین در استون، دی اتیل اتر و دی اکسان حلالیت کمتری دارد.

در هیدروکربن ها، الکل های آلیافاتیک بلند زنجیر، روغن های چرب، حلال های هالوژنه شده مانند کلروفرم کاملا نامحلول می باشد.

کاربردهای محصول:

از گلیسیرین در صابون‌سازی، برای تولید صابون‌های شفاف و در صنایع بهداشتی و آرایشی استفاده می‌شود.

در ساخت مواد منفجره مثل نیترو گلیسیرین، برای روغن‌کاری ابزارها و تأسیسات فلزی و نیز برای جلوگیری از یخ بستن جک‌های هیدرولیکی از گلیسیرین استفاده می‌شود.